Traditionele Chinese geneeswijze

Aan de hand van een diagnose wordt een behandeling gegeven die berust op de grondbeginselen van de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG). Om Shiatsu goed te kunnen begrijpen is er kennis nodig van deze Oosterse filosofie (het is voor de ontvanger niet nodig deze filosofie te begrijpen). Alle verschijnselen behoren tot één van de twee grote groepen Yin of Yang. De Yin-Yang theorie is een methode, een concept om de verschijnselen in het universum te verklaren. Ieder mens is een universum ‘in het klein’ dus kan deze theorie ook verklaren wat er in het lichaam gebeurt.

De Yin-Yang theorie beschrijft hoe Qi, de universele energie waaruit alles is opgebouwd, zich splitst in verschillende kwaliteiten en hoe deze krachten op elkaar inwerken. Yin en Yang zijn Chinese woorden maar waar ze voor staan is universeel.
Als verreweg het meest belangrijke denkmodel vormt de Yin-Yang theorie de basis voor de oude klassieke Chinese wetenschap, die gebaseerd is op kosmologische theorieën die teruggrijpen op oude mythen die verhalen over de grote oorsprong. Deze zijn vooral uitgewerkt in het “Boek der verandering” oftewel de I Tjing , dit was rond 1100 v. Chr. Zowel het Taoïsme als het Confucianisme, met als grondleggers Lao Zi (Li Er) en Confusius (Kong Fu Zi), zijn sterk beïnvloed door deze theorieën. Yin staat onder andere voor kou, nacht, binnen, vrouwelijk, winter en Yang voor warmte, dag, buiten, mannelijk, zomer enz. Beide, Yin en Yang, zijn even waardevol en onmisbaar. Ze zijn beide een deel van het geheel. Yin noch Yang, dag noch nacht, vrouwelijk noch mannelijk kunnen op zichzelf bestaan.

Iets is koud omdat er zoiets als warm bestaat. Als warm niet zou bestaan zouden we iets niet koud kunnen noemen. Yin en Yang vormen dus een paar. Een paar van tegendelen en beide zijn deel van één geheel. Samen vormen ze een eenheid. Yin en Yang beïnvloeden elkaar; naarmate het donkerder wordt verdwijnt het licht, naarmate het kouder wordt, verdwijnt de warmte.

Ook het menselijke lichaam is Yin en Yang: de bovenkant van het lichaam is Yang en de onderkant is Yin: de voorkant is Yin en de achterkant Yang. Dit kun je blijven verdelen tot in de kleinste cel. De Chinezen ontdekten dat iemand ziek wordt als het evenwicht tussen Yin en Yang in het lichaam verstoord is geraakt.

Het is mogelijk dat de balans teveel naar één kant is doorgeslagen. Bijvoorbeeld dat kou overheerst maar het is ook mogelijk dat de stroom van voortdurende verandering ergens stagneert. Dit kan door externe factoren kunnen komen zoals klimatologische invloeden maar ook door verkeerde voeding, erfelijke eigenschappen, emotionele factoren, langdurige fysieke of psychische overbelasting, slechte houding of trauma’s van lichamelijke en/of geestelijke aard.

Samen met de Yin-Yangtheorie vormt de theorie van de Vijf Elementen (Wu Xing) de basis van de Chinese geneeskunde. Net als het grote universum dat ons omringt wordt het menselijke lichaam geregeerd door de vijf elementen Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Deze vijf elementen worden verbonden met de interne organen.

Elk Yin orgaan is verbonden met een Yang orgaan.

Long en Dikke darm horen bij het element Metaal
, Nier en Blaas horen bij het element Water
, Lever en Galblaas horen bij het element Hout
, Hart en Dunne darm horen bij het element Vuur, 
Milt en Maag horen bij het element Aarde, 
Pericard en Driewarmer horen bij secundair Vuur (deze twee zijn een bijzonder stel in de fysiologie van de TCG omdat zij wel een naam hebben maar geen vorm).
De theorie van de Vijf Elementen maakt het mogelijk om de energetische balans te beschrijven in het lichaam. Dit concept verwijst in de Chinese filosofie naar de natuur van materialen, evenals de interrelaties die zij met elkaar aangaan. Op deze manier kan het als zelfstandig en diagnostisch model gebruikt worden.

Als een ziekte een uiting is van een verstoord evenwicht of een stagnatie van Qi dan betekend dat genezing kan plaatsvinden door het evenwicht te herstellen of de stroom weer op gang te brengen. De Shiatsu therapeut behandelt de energiebanen, meridianen, en de daarop aanwezige punten door massage, druk, verwarming (moxa) of cupping. Hierdoor worden de blokkades opgeheven en kan de Qi weer vrij stromen, het evenwicht kan zich herstellen en de ziekte verdwijnt.